index-01001013.jpg index-01001009.jpg
lees verder ...
Historie van Beets in vogelvlucht
Land van ellende
De bevolking van Beets is door de eeuwen heen aangewezen op de opbrengsten van het land. Landbouw voert niet de boventoon omdat de grond te schraal is. Tegenwoordig wordt meer aan landbouw gedaan, met name de teelt van mais. Tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft de bezetter beslist dat meer aan landbouw gedaan moet worden. Iets waar Beetsters niet veel ervaring mee hebben.

In de eerste helft van de 19e eeuw (1800 – 1850) telt Beets zo’n 30 huizen en 200 inwoners. Het dorp is ruim opgezet en beslaat een groot gebied. Na het ontstaan van Nieuw Beets in 1863 raakt in de volksmond de naam Oud Beets in zwang. Het ontstaan van Nieuw Beets (Nij Beets) komt in het hoofdstuk Namenstrijd aan de orde. Eerdergenoemde opvaart, de verbinding met de Boorn, is nog immer aanwezig.

Tijden veranderen. Nadat hoogveenbronnen uitgeput raken, komen laagveengebieden in beeld. In Groningen is veel laagveen te vinden en in een betrekkelijk smalle strook in Zuidoost Fryslân. Oud Beets ligt aan de rand van deze strook, Nieuw Beets ligt in het gebied. Mensen uit de omgeving en vooral uit de contreien van Giethoorn vinden hun weg naar het Burgemeestersveen en verderop in de ‘wildernis’. De ooit vruchtbare hooi- en maadlanden blijken bovenop laagveen te liggen.

De mensen die in het veen werken kunnen na het werk niet eventjes naar huis. In de tweede helft van de negentiende eeuw gaat het er anders aan toe dan nu. Een werkweek van zes lange werkdagen, zware lichamelijke arbeid, alles handwerk – want weinig machines – en geen luxe is moeilijk voor te stellen. Wat nu normaal is, is in die tijd ondenkbaar.

Het duurt niet lang of het gezin reist mee naar het achterland van Beets. Woonbokken, gammele hutten en andere fragiele bouwsels dienen als woonruimte . De vrouwen moeten het huishouden doen. Zonder stofzuiger, met bezem. Wassen met de hand en koken op een vuurtje. De wasmachine en stofzuiger moeten nog worden uitgevonden. Een fornuis is teveel luxe. Pas veel later komt het petroleumstel en nog later de wasmachine op handbediening (handmatig de schoepen draaien) het werk vergemakkelijken. Naast het huishoudelijke werk helpen de vrouwen in drukke tijden mee in het veen. Het ontginnen van veen is immers seizoensarbeid. Later, als de veengronden agrarische bestemmingen krijgen, werken de vrouwen mee op het land. Het vervenersgebied tussen Terwispel en Oud Beets staat in die tijd bekend als het land van ellende.

Er ontstaat meer en meer behoefte aan een nieuwe nederzetting. In 1863 wordt een nieuwe nederzetting gesticht. Vrij ...
index-01014004.jpg index-01001001.jpg