Historie van Beets in vogelvlucht
Oorlogsverraad
Wie in de veronderstelling is dat in de omgeving van Beets tijdens de Tweede Wereldoorlog weinig is gebeurd komt bedrogen uit. Het begint al vóór de oorlog als het Ministerie van Oorlog de laaggelegen landerijen bij Nieuw Beets en De Veenhoop onder water wil zetten. De gemalen worden stopgezet. Het water begint direct te stijgen. In chaos gaan mensen en vee op transport. Goed en wel op pad en voorbij Beetsterzwaag, komt de mededeling dat de innundatie niet doorgaat. Iedereen kan weer terug.
Verscheidene wegen zijn nog niet zo makkelijk begaanbaar als tegenwoordig. Diverse wegen zijn nog gewoon zandpaden. Dat, het nabijgelegen De Deelen en het gedeelte tussen Pier’s Hiem en Aldeboarn maakt het gebied uitermate geschikt voor verzetsactiviteiten. Tussen Nij Beets en Aldeboarn ligt een fantastisch droppingsgebied voor de geallieerden. Er vinden boven Nederland in de tweede helft van de oorlog meerdere droppingen van wapens en ander materiaal plaats. In de eerste jaren vinden dergelijke droppingen niet of nauwelijks plaats. In De Deelen heeft de verzetsgroep Gorredijk haar wapens verborgen.
In de omgeving zitten veel onderduikers. Na medio 1943 ligt het verraad steeds vaker op de loer. Een aantal Beetsters is lid van de NSB. Dat is geen geheim. Maar het gevaar kan ook uit onverwachte hoek komen. Het kan de buurman of buurvrouw zijn, of een bekende die om wat voor reden dan ook in staat is om een foute keuze te maken. Zelfs eigen familie is niet altijd te vertrouwen. Wrok, geldnood… wie zal het zeggen.
Onderduikers zitten ook gewoon in een hol in het land. Als op 8 mei 1941 een Duits Messerschmidt Bf 109 jachtvliegtuig, één van de meest bekende eenmotorige toestellen die de Duitsers in de oorlog hebben, in de landerijen tussen Beetsterzwaag en de Janssen Stichting neerkomt, moet menig onderduiker uitwijken. De Duitsers struinen in de Ald Polder de omgeving af op zoek naar restanten van het toestel. Alles moet gevonden worden en wordt meegenomen. Tot het kleinste onderdeel. In de Ald Polder zit ook menig Beetster ondergedoken om de Arbeitseinzatz (Arbeidsdienst) te ontlopen. Dan kun je daar maar beter niet ondergedoken blijven zitten, zo denkt ook Andries van der Meulen erover, dus zoekt hij een andere schuilplaats.
De Messerschmidt is niet het enige dat uit de lucht komt vallen. Een Focke Wulf 190 en twee V1 raketten storten neer. De Focke Wulf, een Duits gevechtstoestel, wordt in december 1943 neergehaald door een Amerikaanse P47 Thunderbold, en komt neer bij het ondergronds kanaal in de Janssen Stichting. In 1944 klapt een V1 raket, een vliegende bom van de Duitsers, zonder te ontploffen achter de Doarpsstrjitte in de grond, achter fouragehandel Dam . Niet ver van de plek waar eerder de Focke Wulf is neergekomen, stort in februari 1945 andere V1 neer. De V1 die in februari 1945 is neergestort wordt op 7 april 1945 door Defensie geborgen. Twee van de drie ontstekingen en de explosieven worden verwijderd. Dan blijkt ook dat de bom nooit is ontploft omdat de bom vóór het afvuren nooit op scherp is gesteld. Daarna wordt het vier ...
Verscheidene wegen zijn nog niet zo makkelijk begaanbaar als tegenwoordig. Diverse wegen zijn nog gewoon zandpaden. Dat, het nabijgelegen De Deelen en het gedeelte tussen Pier’s Hiem en Aldeboarn maakt het gebied uitermate geschikt voor verzetsactiviteiten. Tussen Nij Beets en Aldeboarn ligt een fantastisch droppingsgebied voor de geallieerden. Er vinden boven Nederland in de tweede helft van de oorlog meerdere droppingen van wapens en ander materiaal plaats. In de eerste jaren vinden dergelijke droppingen niet of nauwelijks plaats. In De Deelen heeft de verzetsgroep Gorredijk haar wapens verborgen.
In de omgeving zitten veel onderduikers. Na medio 1943 ligt het verraad steeds vaker op de loer. Een aantal Beetsters is lid van de NSB. Dat is geen geheim. Maar het gevaar kan ook uit onverwachte hoek komen. Het kan de buurman of buurvrouw zijn, of een bekende die om wat voor reden dan ook in staat is om een foute keuze te maken. Zelfs eigen familie is niet altijd te vertrouwen. Wrok, geldnood… wie zal het zeggen.
Onderduikers zitten ook gewoon in een hol in het land. Als op 8 mei 1941 een Duits Messerschmidt Bf 109 jachtvliegtuig, één van de meest bekende eenmotorige toestellen die de Duitsers in de oorlog hebben, in de landerijen tussen Beetsterzwaag en de Janssen Stichting neerkomt, moet menig onderduiker uitwijken. De Duitsers struinen in de Ald Polder de omgeving af op zoek naar restanten van het toestel. Alles moet gevonden worden en wordt meegenomen. Tot het kleinste onderdeel. In de Ald Polder zit ook menig Beetster ondergedoken om de Arbeitseinzatz (Arbeidsdienst) te ontlopen. Dan kun je daar maar beter niet ondergedoken blijven zitten, zo denkt ook Andries van der Meulen erover, dus zoekt hij een andere schuilplaats.
De Messerschmidt is niet het enige dat uit de lucht komt vallen. Een Focke Wulf 190 en twee V1 raketten storten neer. De Focke Wulf, een Duits gevechtstoestel, wordt in december 1943 neergehaald door een Amerikaanse P47 Thunderbold, en komt neer bij het ondergronds kanaal in de Janssen Stichting. In 1944 klapt een V1 raket, een vliegende bom van de Duitsers, zonder te ontploffen achter de Doarpsstrjitte in de grond, achter fouragehandel Dam . Niet ver van de plek waar eerder de Focke Wulf is neergekomen, stort in februari 1945 andere V1 neer. De V1 die in februari 1945 is neergestort wordt op 7 april 1945 door Defensie geborgen. Twee van de drie ontstekingen en de explosieven worden verwijderd. Dan blijkt ook dat de bom nooit is ontploft omdat de bom vóór het afvuren nooit op scherp is gesteld. Daarna wordt het vier ...
