Canon van Beets
'Arme' geschiedenis
goed bewaard
Online
blijf bij met
Beets
Freonen fan It Damshūs
gestelde Sūdergemaal aan de Ripen van de slopershamer te redden. Op de dag dat het uitgebreide museum werd heropenend, werd het museum ook eigenaar van dit gemaal met ondergrondse en bovengrondse bemaling voor een symbolisch bedrag van slechts één Nederlandse gulden. Het Sūdergemaal, dat door het Waterschap Het Koningsdiep werd geschonken, was van museale waarde.
Het gemaal werd op 5 januari 1925 in werking gesteld en het behoorde tot één van de eerste elektrische gemalen in Nederland. Gedurende 67 jaar had het de Groote Veenpolder in Opsterland en Smallingerland bemalen. In het kader van de ruilverkaveling was het vervangen door het moderne gemaal de Riperfeanen. De ondergrondse en bovengrondse pompen werden door de bouwer, de firma Stork uit Hengelo, gerestaureerd. Dit was vaak ingewikkelde operatie. Na jaren van voorbereiding slaagde men er toch in om de oude pompen weer in werking te stellen.
De ruimte in het gemaal werd ingericht voor diverse tentoonstellingen van Friese landschapsschilders. Jarenlang hebben Wiebe Terpstra en Ittsje en Remco Wolthers deze taak op zich genomen. In 1999 werd er een doorbraak met een stuw aangelegd in de waterkering van de Nieuwe Vaart. Twee jaar later draaide en met enige aanpassingen aan de stuw, werd er proefgedraaid met de bovengrondse pomp. In oktober 2003 zette gedeputeerde Bertus Mulder met het nieuwe veerpontje met de naam Jeltsje de eerste fietsers naar de overkant over de Nieuwe Vaart.
Canon van Beets
In oktober 1991 werd de Stichting Freonen fan It Damshūs opgericht. De oprichters waren Anneke de Wagt, Jantje Koopmans, Arjen Dijkstra, Lieuwe Lageveen, Hendrik Hoekstra en Fokke Veenstra. Na een jaar telden de Freonen al 320 leden, die meteen al een bijdrage van 2.750,00 aan het museum kon schenken. Een overweldigende respons. Het aantal donateurs bedraagt momenteel (2014) 1.060. Hieruit kan worden opgemaakt dat de animo voor het openluchtmuseum nog ...